ΕΚΔΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΙΧΑΛΟΥΣ
(ΜΗΠΩΣ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΝΑ ΧΡΩΣΤΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΩΣ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΟ ;)
"Ακόμα χρωστάμε κάτι στη Μιχαλού..."
Η φράση «αυτός χρωστάει της Μιχαλούς» σημαίνει ότι
κάποιος δεν είναι στα καλά του, ότι είναι τρελός. Η φράση ακούγεται συχνά και στις μέρες μας και μάλιστα όταν τις προάλλες ο πρόεδρος των βιομηχάνων Μίχαλος πρότεινε να εργάζονται και να πληρώνονται λιγότερο οι εργαζόμενοι, αρκετοί ήταν εκείνοι που δεν αντιστάθηκαν στον πειρασμό και είπαν ότι ο Μίχαλος χρωστάει της Μιχαλούς. Ποια είναι όμως αυτή η Μιχαλού;
Η προέλευση της φράσης έχει βασανίσει όχι λίγο τους μελετητές. Με το σημείωμά μου αυτό έρχομαι να προσθέσω άλλο ένα καρφί στον σταυρό· θέλω να πω, αν ο αναγνώστης περιμένει να μάθει ποια ήταν η Μιχαλού που έδωσε το όνομά της στη φράση και κέρδισε αυτήν την αμφίβολη αθανασία, ας μη διαβάσει παρακάτω. Διαβάζοντας παρακάτω, μόνο να ξεμάθει πράγματα μπορεί.
Σύμφωνα με μια εκδοχή που κυκλοφορεί και στο Διαδίκτυο αλλά πηγάζει από το βιβλίο «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» του Τάκη Νατσούλη, στα χρόνια του Όθωνα βρισκόταν σε κάποιο σοκάκι του Ναυπλίου η ταβέρνα της Μιχαλούς. Η Μιχαλού ήταν, λέει ο συγγραφέας, παραδόπιστη και εκμεταλλεύτρια· είχε μια περιορισμένη πελατεία στην οποία έκανε πίστωση για ένα ορισμένο διάστημα, όμως αλίμονο σε όποιον δεν ήταν συνεπής. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας, η Μιχαλού ξεφτέλιζε κυριολεκτικά τους άτυχους οφειλέτες της. Ανάμεσα σ’ αυτού ήταν και κάποιος ευσυνείδητος, ο οποίος αδυνατώντας να βρει χρήματα να εξοφλήσει τη Μιχαλού, γύριζε μέρα και νύχτα στους δρόμους παραμιλώντας. Και σαν κανείς ρωτούσε τους περαστικούς τι έχει αυτός ο άνθρωπος, οι άλλοι απαντούσαν «Αυτός χρωστάει της Μιχαλούς» (Νατσούλης, σελ. 99-100).
Η εκδοχή αυτή έχει βρει απή χηση, έχει θεωρηθεί έγκυρη και έχει αναδημοσιευτεί και σε σοβαρά ή/και μεγάλης κυκλοφορίας έντυπα. Και φυσικά είναι εντελώς αστήριχτη.
Λίγη εξοικείωση χρειάζεται με τις παροιμιώδεις εκφράσεις για να καταλάβει κανείς ότι η «εξήγηση» αυτή είναι κατασκευασμένη εκ των υστέρων, όπως άλλωστε συμβαίνει με το 90% των εξηγήσεων που προσπαθούν να αποδώσουν την αρχή μιας ιδιωματικής φράσης σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό πρόσωπο ή επεισόδιο (έχω γράψει σχετικά). Όμως, πρέπει να αναγνωρίσουμε στον Νατσούλη ότι την ανύπαρκτη αυτή εξήγηση δεν την εμπνεύστηκε ο ίδιος. Πρόκειται για εξήγηση που κυκλοφορεί ευρύτερα.
Πράγματι, στην πολύ σημαντική για την εποχή του και για τα ελληνικά δεδομένα εργασία του «Φρασεολογικά», ο Άνθιμος Παπαδόπουλος, που γράφει τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, αφού αναφέρει ότι ο Γ. Χατζιδάκις είχε κατατάξει τη φράση στις «αγνώστου αρχής» φράσεις και μνημονεύει περίπου την ίδια εκδοχή με τον Νατσούλη, με τη διαφορά ότι τοποθετεί τη Μιχαλού στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση, άρα γύρω στο 1830· κατά τα άλλα, και εδώ η Μιχαλού παρουσιάζεται να καταδιώκει τόσο επίμονα και ανελέητα τους οφειλέτες της, που θα έπρεπε να είναι κανείς τρελός για να χρωστάει της Μιχαλούς. Είπα πως η εργασία του Παπαδόπουλου ήταν πολύ σημαντική, αλλά αυτό δεν σημαίνει ούτε πλήρης ούτε αλάνθαστη. Άλλωστε έχουν περάσει κάμποσες δεκαετίες από τότε που την έγραψε. Το εντυπωσιακό όμως είναι ότι και το λεξικό Μπαμπινιώτη παραθέτει την εκδοχή της ταβερνιάρισσας Μιχαλούς για να εξηγήσει τη φράση, χωρίς καν να διατηρεί επιφυλάξεις: «η φράση οφείλεται σε φερώνυμη ξενοδόχο του Ναυπλίου το 1830, που ήταν ιδιαίτερα απαιτητική για την εξόφληση λογαριασμών και χρεών», μας λέει.
(ΠΗΓΗ)
ΤΥΧΑΙΩΣ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΡΘΡΟ ; Ε... ΕΤΣΙ ΝΑ ΛΕΜΕ ΤΩΡΑ :-)
Ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου παντρεύεται τον... καλό του
O πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ θα παντρευτεί τον Βέλγο σύντροφό του, Γκοτιέ Ντεστενέ, την 15η Μαΐου, μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο επικαλούμενο το περιβάλλον του, λίγους μήνες αφότου νομιμοποιήθηκε ο γάμος μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου στην χώρα.
Λίγες πληροφορίες έχουν διαρρεύσει σχετικά με το γάμο, καθώς ο Μπετέλ, επικεφαλής της κυβέρνησης από το Δεκέμβριο του 2013, δεν ήθελε να δώσει παραπάνω δημοσιότητα σε αυτό το γεγονός.
“Δεν επιθυμεί να κάνει επίδειξη της προσωπικής του ζωής και απέρριψε το αίτημα εφημερίδων που επικεντρώνονται στην προσωπική ζωή διασημοτήτων να καλύψουν την τελετή”, γνωστοποίησε η ίδια πηγή.
Μεταξύ των προσκεκλημένων θα είναι ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ.
Ο Μπετέλ, 42 ετών, είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να παντρευτεί με τον Ντεστενέ, έναν αρχιτέκτονα με τον οποίο έχουν συνάψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης από το 2010. “Μου το ζήτησε και εγώ είπα ναι”, δήλωσε στους Los Angeles Times.
Το Λουξεμβούργο νομιμοποίησε τον Ιούνιο του 2014 το γάμο μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου αναγνωρίζοντας επιπλέον στα ζευγάρια το δικαίωμα να υιοθετούν παιδιά.
